Điểm mặt các chấn thương thể thao thường gặp và cách phòng tránh

Chấn thương thể thao là một vấn đề phổ biến và có thể gây ra hậu quả nặng nề đối với sức khỏe cũng như các hoạt động thể chất. Vậy, chấn thương thể thao là gì? Bạn đang gặp phải loại chấn thương nào? Cách xử lý ra sao? Hãy cùng InterMec đi tìm hiểu từ A – Z với bài viết chi tiết dưới đây nhé!

Khái niệm về chấn thương thể thao

Chấn thương thể thao không xa lạ gì đối với những người yêu thể thao. Đây là những tổn thương thường gặp trong quá trình tập luyện hoặc thi đấu, tác động chủ yếu đến hệ thống cơ, xương, và các mô liên quan như sụn, dây chằng. Tuy nhiên, chấn thương sọ não và tủy sống thường là hiếm khi xảy ra trong hoạt động thể thao hàng ngày.

Các chấn thương thể thao thường xuất hiện phổ biến ở những người trẻ tuổi và trẻ em. Mỗi năm, có hàng triệu trẻ em và thanh thiếu niên phải đối mặt với nguy cơ bị thương khi tham gia các hoạt động vận động, trong đó có đến một phần ba số ca thương tích liên quan đến thể thao.

Đặc biệt, phần thân dưới được xác định là có nguy cơ cao nhất bị chấn thương, chiếm khoảng 42% tổn thương. Trong khi đó, chấn thương ở các chi trên chiếm tỷ lệ 30,3%, còn lại là những vấn đề liên quan đến đầu và cổ.

Những triệu chứng phổ biến khi bị chấn thương thể thao

Các triệu chứng của chấn thương thể thao cấp tính thường biến đổi tùy thuộc vào loại tổn thương và cơ chế gây ra nó. Nhưng chúng thường có những biểu hiện như sau:

– Đau đột ngột và cực kỳ dữ dội, khiến người bị thương cảm thấy không thể chịu đựng được.

– Sưng tấy và bầm tím xung quanh vùng bị tổn thương, là dấu hiệu rõ ràng cho thấy có một vấn đề nghiêm trọng xảy ra.

– Các bộ phận như chân, đầu gối, mắt cá chân, bàn chân… sức cơ bị yếu khiến cho việc di chuyển khó khăn..

– Các khớp như cánh tay, khuỷu tay, cổ tay, bàn tay hoặc ngón tay có thể trở nên mềm nhũn và không còn khả năng hoạt động như bình thường.

– Khớp có thể trở nên lỏng lẻo và không ổn định, gây ra cảm giác bất an và khó chịu.

– Cơ thể cảm thấy rất cơ thể mất sức, đặc biệt là ở chân hoặc tay, khiến các hoạt động vận động trở nên khó khăn hơn.

– Các cơ bị co thắt, căng cứng, làm hạn chế khả năng vận động.

– Ngoài ra, một số trường hợp có thể gây ra sự lệch khớp rõ ràng hoặc xương bị gãy nứt.

Điểm mặt các loại chấn thương thể thao thường gặp nhất

Bong gân mắt cá chân

Bong gân mắt cá chân là kết quả của việc các dây chằng hỗ trợ khớp bị căng ra quá mức. Điều này thường xảy ra khi người chơi té ngã và bàn chân bị lật vào trong, gây ra sự trật mắt cá ngoài.

Các dấu hiệu của chấn thương này thường bao gồm: mắt cá bị bầm tím, viêm nhiễm và sưng tấy… Khiến khả năng cử động của một chi hoặc khớp bị hạn chế và khớp có thể trở nên lỏng lẻo, không ổn định.

Mặc dù bong gân mắt cá chân có thể tự lành sau vài ngày, nhưng nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng, tỷ lệ tái phát rất cao. Do đó, việc chăm sóc và điều trị đúng cách là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự phục hồi hoàn toàn và tránh nguy cơ tái phát.

Chuột rút

Chuột rút là một trạng thái đau đột ngột do cơ bắp co thắt mạnh mẽ, khiến cho người bị ảnh hưởng không thể tiếp tục di chuyển bình thường. Không phân biệt lứa tuổi hay loại cơ bắp, mọi người đều có thể gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên, chuột rút thường thường xảy ra ở cẳng chân, đùi, bàn tay, bàn chân và cơ bụng.

Căng cơ

Căng cơ, hay còn được gọi là tình trạng cơ bị kéo, là một vấn đề nguy hiểm khi cơ bị căng quá mức, có thể dẫn đến việc xảy ra rách cơ. Thường thì những vùng cơ dễ bị ảnh hưởng bao gồm cơ bắp chân, gân kheo, háng, lưng dưới và vai. Các triệu chứng của chấn thương thường bao gồm: đau, sưng, cảm giác yếu đi, và thậm chí là khó hoặc không thể tiếp tục vận động.

Căng cơ

Chấn thương phần đầu gối

Khớp gối là khớp có cấu trúc phức tạp và việc phải chịu đựng tải trọng lớn từ cả cơ thể khi vận động khiến khớp gối dễ bị tổn thương hơn khi chơi thể thao.

Có nhiều loại chấn thương đầu gối phổ biến, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng:

• Chấn thương đứt dây chằng chéo trước (ACL):

Dây chằng chéo trước đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển chuyển động quay và chuyển động về phía trước của xương cẳng chân. Chấn thương này thường xảy ra khi vận động viên tiếp đất không đúng kỹ thuật, thay đổi hướng di chuyển đột ngột, hoặc bị va chạm trực tiếp vào đầu gối. Người bị chấn thương ACL thường cảm thấy tiếng bật và sau đó đau dữ dội, sưng và không thể di chuyển được.

Chấn thương đầu gối

• Chấn thương dây chằng chéo sau (PCL):

Dây chằng chéo sau lớn và mạnh hơn dây chéo trước, nên cần một lực tác động mạnh khiến cơ thể khuỵu xuống và dồn toàn bộ lực lên đầu gối để gây ra chấn thương này. Các triệu chứng thường gặp là đau dữ dội ở vùng gối, sưng và khớp gối lỏng lẻo.

• Chấn thương dây chằng chéo bên trong gối (MCL):

Dây chằng chéo bên trong giữa nằm bên trong đầu gối và bị rách khi khớp gối bị đẩy sang một bên hoặc chịu lực tác động mạnh trực tiếp vào đầu gối. Các triệu chứng thường bao gồm đau, sưng và cảm giác khớp gối lỏng lẻo.

• Chấn thương xương bánh chè (Hội chứng Patellofemoral):

Xảy ra khi xương bánh chè không di chuyển một cách trơn tru, gây tổn thương mô dưới xương bánh chè. Các vận động viên tham gia các môn chạy bộ, bóng chuyền và bóng rổ thường gặp phải vấn đề này.

Chấn thương vùng háng

Chấn thương háng là loại chấn thương thường gặp trong các môn thể thao đòi hỏi sự chạy nhảy và vận động nhanh như bóng đá, bóng chuyền, hay tennis. Trong tình trạng này, các nhóm cơ chạy dọc theo đùi có thể bị rách hoặc đứt. Điều đặc biệt là nếu bạn gặp phải chấn thương háng, bạn sẽ cảm thấy đau dữ dội ở vùng háng, đùi và hông, thậm chí có thể lan xuống đầu gối.

Khi bị chấn thương háng, việc di chuyển trở nên khó khăn và hạn chế khi chạy nhảy hoặc vặn mình. Trong tình huống này, việc áp dụng băng ép và chườm đá lên vùng bị tổn thương là cần thiết để giảm đau và sưng. Tuy nhiên, quan trọng nhất là phải nghỉ ngơi hợp lý. Việc trở lại tập luyện quá sớm có thể gây ra hậu quả nặng nề và làm trầm trọng thêm phần chấn thương.

Chấn thương vùng vai

Chấn thương vai là một vấn đề phổ biến mà các vận động viên thường gặp khi tham gia vào các hoạt động thể thao. Các vấn đề như sai khớp vai, viêm hoặc rách vòng bít quay, viêm gân chóp xoay, vai đông cứng, và tổn thương sụn viền khớp là những nguyên nhân chính dẫn đến chấn thương này.

Triệu chứng của chấn thương vai thường bao gồm đau, sưng và cảm giác cứng vùng vai. Người bị chấn thương cũng có thể gặp khó khăn trong việc cử động vai và cánh tay, không thể co duỗi gập vai một cách bình thường. Đôi khi, khớp vai có thể biến dạng, làm ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và hoạt động hàng ngày của người bị ảnh hưởng.” bằng “khiến mọi cử động vai và tay đều bị giới hạn.

Gãy xương

Gãy xương trong thể thao là kết quả của sức tác động mạnh từ bên ngoài, khiến cho xương không thể chịu đựng được và bị vỡ. Xương có thể gãy theo nhiều hướng khác nhau, bao gồm gãy theo chiều dọc, chiều ngang, hoặc thành nhiều mảnh ở nhiều vị trí khác nhau trên xương.

Các dấu hiệu của gãy xương thường bao gồm tiếng âm thanh lạo xạo dưới da khi chấn thương xảy ra, cùng với vị trí xương gãy bị bầm tím, sưng đỏ và biến dạng. Ngoài ra, người bị gãy xương cũng không thể vận động linh hoạt tại nơi bị gãy và cảm thấy đau đớn khi cố gắng di chuyển.

Viêm cân gan chân

Viêm cân gan chân là một tình trạng phổ biến, xuất phát từ việc viêm phần cơ bàn chân và dây chằng nối gót chân với mặt trước của bàn chân, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ vòm bàn chân. Khi gặp viêm cân gan chân người bệnh sẽ cảm nhận rõ cơn đau nhói ở lòng bàn chân mỗi sáng khi bước xuống giường, di chuyển, đi lại càng nhiều cơn đau càng tăng.

Để hồi phục từ tình trạng viêm cân gan chân, việc nghỉ ngơi là cần thiết. Ngoài ra, việc chườm đá và sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể giúp giảm đau và sưng. Bên cạnh đó, việc thực hiện các bài tập giãn cơ đặc biệt cũng có thể giúp cải thiện tình trạng và giảm bớt cơn đau của viêm cân gan chân.

Viêm gân Achilles (A-sin)

Viêm a-sin, hay còn được biết đến là viêm gân gót chân, là một vấn đề phổ biến gây ra cảm giác đau, sưng và cứng ở vùng gót chân. Cơn đau thường trở nên nặng hơn sau khi thực hiện các hoạt động vận động, và trong một số trường hợp có thể gây ra tình trạng rách hoặc đứt gân gót. Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, các gai xương có thể phát triển bên trong vùng gót chân, làm tăng thêm sự đau đớn và khó chịu cho người bị ảnh hưởng.

Chấn thương vùng đầu

Chấn thương vùng đầu, đặc biệt là chấn thương sọ não, là kết quả của sự va đập mạnh vào đầu, gây tổn thương cho hộp sọ và các cấu trúc bên trong nó.

Chấn thương về tủy sống

Chấn thương tủy sống là kết quả của tổn thương đối với các dây thần kinh trong ống tủy sống. Thường, nguyên nhân chính của chấn thương tủy sống là do các chấn thương đối với cột sống, gây ảnh hưởng đến khả năng truyền và nhận tín hiệu từ não đến các hệ thống cơ thể. Điều này ảnh hưởng đến chức năng cảm giác, vận động và tự trị của cơ thể dưới mức độ tổn thương.

Tất tần tật các nguyên nhân gây chấn thương thể thao thường gặp

Nguyên nhân do người chơi gây ra

Trong thể thao và thể dục, mọi người đều có thể gặp phải chấn thương, nhưng có những yếu tố đặc biệt nào khiến cho nguy cơ bị chấn thương tăng lên đối với bạn hoặc người thân của bạn?

Nguyên nhân do môi trường

Nguyên nhân gây chấn thương trong thể thao cũng có thể xuất phát từ môi trường xung quanh, dưới đây là một số yếu tố môi trường phổ biến:

• Khí hậu quá nóng hoặc quá lạnh: Khí hậu không phù hợp có thể làm ảnh hưởng đến hiệu suất của vận động viên. Cơ thể cần một thời gian để thích nghi với nhiệt độ mới, nhưng đôi khi không có đủ thời gian để làm điều này trước khi tham gia vào hoạt động thể thao.
• Địa hình sân tập: Sân tập quá cứng hoặc quá lầy lội có thể tạo ra điều kiện không an toàn cho việc tập luyện và thi đấu, dẫn đến nguy cơ chấn thương cao.
• Độ cao của nơi tập luyện, thi đấu: Ở các vùng có độ cao lớn, lượng oxy trong không khí giảm, gây ra một loạt các vấn đề về hô hấp và sức khỏe. Cơ thể cần thời gian để thích nghi với môi trường này, và việc không thích nghi đúng cách có thể làm tăng nguy cơ chấn thương.

Hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân sau:

• Tuổi tác: Nguyên nhân gây chấn thương ở tuổi trẻ thường là do thiếu kinh nghiệm và thể trạng chưa hoàn thiện. Trong khi đó, ở tuổi lớn, vấn đề phản ứng chậm cũng là một yếu tố quan trọng.
• Thể trạng: Người có thể trạng yếu thường dễ bị tổn thương hơn. Cân nặng thừa cũng là một yếu tố khiến người tập thể thao dễ gặp chấn thương.
• Trình độ tập luyện: Nếu cơ thể chưa được chuẩn bị đủ mạnh mẽ hoặc phản xạ không đủ linh hoạt để xử lý tình huống, người tập thể thao sẽ dễ bị chấn thương.
• Thời kỳ trong giải đấu: Giai đoạn bắt đầu và cuối giải đấu thường là thời điểm mà nguy cơ chấn thương tăng lên đáng kể.
• Khởi động sai cách: Khởi động không đúng cách, không tuân thủ thứ tự từ dễ đến khó, từ chậm đến nhanh cũng có thể dẫn đến chấn thương.
• Thay đổi cách tập luyện: Sự thay đổi đột ngột trong cách tập luyện, như trở lại sau thời gian nghỉ hoặc thêm các môn thể thao mới, cũng là một yếu tố tăng nguy cơ chấn thương.
• Kỹ thuật thi đấu, tập luyện có sai sót: Kỹ thuật thi đấu hoặc tập luyện không chính xác, cũng như đánh giá đối thủ không đúng, đều có thể gây ra chấn thương.
• Yếu tố tâm lý: Stress kéo dài hoặc áp lực trong quá trình tập luyện và thi đấu cũng có thể làm giảm tập trung và dẫn đến chấn thương.
• Dị tật từ trước: Các dị tật như chân vòng kiềng, bàn chân lõm, hoặc tay cán giá có thể tăng nguy cơ chấn thương khi tập luyện và thi đấu.
• Thói quen xấu: Sử dụng rượu, thuốc lá, hoặc các chất kích thích cũng có thể làm tăng nguy cơ chấn thương thể thao.
• Bệnh lý từ trước: Các bệnh như gout, viêm khớp dạng thấp, hay cảm lạnh cũng có thể làm tăng nguy cơ chấn thương.
• Dinh dưỡng và giấc ngủ: Dinh dưỡng không đủ hoặc thiếu ngủ cũng là những yếu tố có thể góp phần làm tăng nguy cơ chấn thương.

Nguyên nhân do trang bị dụng cụ hỗ trợ

Các yếu tố liên quan đến trang bị dụng cụ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra chấn thương khi tham gia vào hoạt động thể thao:

• Giày tập không phù hợp: Sự lựa chọn sai loại giày tập có thể làm tăng nguy cơ chấn thương. Nếu giày quá chật, quá rộng hoặc quá nặng, đều có thể gây ra các vấn đề về cơ bàn chân và gây ra chấn thương trong quá trình tập luyện.
• Vợt không phù hợp: Một vợt không phù hợp với cơ đồng đội cũng có thể là nguyên nhân gây chấn thương. Vợt quá nặng, quá ngắn, quá dài, quá rộng hoặc quá hẹp đều có thể tạo ra áp lực không đồng đều lên cơ bắp và xương khớp, dẫn đến nguy cơ chấn thương.
• Chọn dụng cụ trang bị sai cách hoặc bị thiếu: Việc chọn sai hoặc thiếu dụng cụ trang bị cũng có thể gây ra nhiều vấn đề. Mỗi bộ môn thể thao đều yêu cầu những dụng cụ riêng biệt, và việc không chọn đúng hoặc thiếu dụng cụ phù hợp có thể dẫn đến nguy cơ chấn thương không mong muốn.

Các phương pháp chẩn đoán chấn thương thể thao chính xác

Chẩn đoán chính xác chấn thương thể thao là một quy trình quan trọng để đảm bảo điều trị hiệu quả và phục hồi nhanh chóng. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán thông thường được áp dụng:

• Kiểm tra thể chất:

Bước đầu tiên trong quá trình khám là kiểm tra thể chất của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ tiến hành các thao tác như cố gắng di chuyển khớp hoặc bộ phận bị thương trên cơ thể để đánh giá mức độ tổn thương và đồng thời đưa ra dự đoán ban đầu.

• Hỏi tiền sử bệnh:

Phần này yêu cầu bệnh nhân cung cấp thông tin chi tiết về lịch sử chấn thương, bao gồm thông tin về cách thức và thời điểm xảy ra chấn thương, các biện pháp sơ cứu đã thực hiện, và các biện pháp điều trị trước đó.

• Chẩn đoán hình ảnh:

Các phương pháp chụp hình như X-quang, MRI, CT scan và siêu âm được sử dụng để xem xét và đánh giá rõ hơn vết thương. Những hình ảnh này cung cấp thông tin chi tiết về tổn thương bên trong, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Hướng dẫn cách điều trị các loại chấn thương thể thao hiệu quả

Quá trình điều trị chấn thương thể thao đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng và đúng đắn, phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của tổn thương. Đối với những chấn thương cấp tính, việc áp dụng phương pháp RICE là quan trọng để giảm đau và sưng, và cũng là bước sơ cứu cần thiết trong quá trình chuẩn bị đưa vận động viên tới bệnh viện:

• Rest (Nghỉ ngơi): Hạn chế hoạt động và đặt nặng vùng bị tổn thương để giúp cơ thể hồi phục.
• Ice (Chườm đá): Áp dụng đá lên vùng bị tổn thương giúp kiểm soát sưng và giảm đau. Quy trình này có thể được thực hiện định kỳ trong vòng vài ngày đầu tiên sau chấn thương.
• Compress (Băng ép): Băng bó vùng tổn thương để hạn chế sưng và giữ vị trí ổn định.
• Elevate (Nâng cao): Nâng cao vùng bị tổn thương để giảm sưng và đau.

Sau giai đoạn sơ cứu, việc điều trị tiếp theo có thể bao gồm:

• Cố định vết thương: Sử dụng nẹp hoặc bó bột để giữ vị trí và hỗ trợ cho quá trình phục hồi.
• Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau để giảm cảm giác đau và tăng khả năng di chuyển.
• Vật lý trị liệu: Bài tập và liệu pháp vật lý có thể được áp dụng để tăng cường sức mạnh và linh hoạt cho vùng tổn thương.
• Phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được xem xét để khắc phục hoàn toàn tổn thương.

Bật mí những cách phòng tránh chấn thương thể thao hiệu quả

Để ngăn ngừa chấn thương khi tập thể dục và tham gia vào các hoạt động thể thao, cách tốt nhất là bắt đầu bằng một khởi đầu đúng cách để làm ấm cơ. Khi cơ thể đã được làm ấm, chúng trở nên linh hoạt hơn và sẵn sàng cho các chuyển động nhanh và đột ngột, giảm thiểu nguy cơ chấn thương.

Ngoài ra, việc tạo điều kiện tốt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa chấn thương. Điều này bao gồm việc tập luyện đúng cách ít nhất 3 tuần trước khi thi đấu, chuẩn bị thiết bị che chở để bảo vệ cơ thể khỏi lạnh hoặc nóng và duy trì sự ấm áp cho cơ thể.

Việc huấn luyện kỹ lưỡng cũng là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa chấn thương. Vận động viên cần phải hiểu rõ và tuân thủ các quy tắc và luật lệ trong luyện tập và thi đấu, đồng thời duy trì tinh thần đồng đội và trách nhiệm cao.

Đảm bảo thiết bị dụng cụ phù hợp và được bảo quản tốt cũng là một phần quan trọng của việc ngăn ngừa chấn thương. Sân tập cần được bảo dưỡng và chăm sóc tốt, và đội ngũ y tế cần phải có mặt lúc tập luyện và thi đấu để cung cấp sự hỗ trợ và chăm sóc y tế khi cần thiết.

Cuối cùng, việc chú ý đến chăm sóc sức khỏe cá nhân và các biện pháp phòng ngừa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa chấn thương. Việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và chỉ khi thực sự cần thiết. Chăm sóc da, giữ cơ thể ấm áp và khô ráo, và tránh sử dụng chung các dụng cụ và vật dụng cá nhân cũng là những biện pháp quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa chấn thương.

InterMec – Địa chỉ khám và điều trị chấn thương về khớp gối uy tín

Bạn đam mê thể thao và đang gặp phải các vấn đề về chấn thương? Đừng lo lắng, phòng khám InterMec đã sẵn sàng đưa ra giải pháp cho bạn!

Tại InterMec, chúng tôi tự hào là địa chỉ uy tín và đáng tin cậy cho việc khám và điều trị các loại chấn thương thể thao (đặc biệt là khớp gối). Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và sự trang bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang lại cho bạn dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Hệ thống công nghệ cao đạt chuẩn FDA như công nghệ siêu âm đa tầng, công nghệ Laser cường độ cực đại, công nghệ giảm đau đa điểm Maxcool Pro… đảm bảo an toàn và hiệu quả cho quá trình điều trị.

Đến với InterMec, bạn sẽ được phục vụ chu đáo và tận tình từ đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đồng hành cùng bạn trên con đường phục hồi sức khỏe.

Hy vọng, với bài viết về chấn thương thể thao mà InterMec gửi đến, các bạn cũng đã có thêm nhiều thông tin hữu ích dành cho mình. Nếu đang gặp những biểu hiện trên hãy nhanh chóng đến các cơ sở y tế, bệnh viện để được thăm khám và điều trị một cách kịp thời nhất.